Ο Δήμαρχος Ηρακλείου κ. Γιάννης Κουράκης χαιρετίζοντας τα εγκαίνια της μόνιμης έκθεσης EL GRECO - ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΠΑΤΡΙΔΑ που πραγματοποιήθηκαν την Πέμπτη 18 Ιουνίου στις 20:30 στην Πύλη Βηθλεέμ δήλωσε:

Αγαπητές Φίλες και Φίλοι,

Με πολύ χαρά σας υποδεχόμαστε σήμερα, σ’ αυτόν τον ιστορικό χώρο, την Πύλη της Βηθλεέμ στα Ενετικά Τείχη.

Τα Τείχη που σε δύσκολους καιρούς προστάτευσαν το Ηράκλειο και του έδωσαν τη δυνατότητα να αντέξει για πάνω από 20 χρόνια, την Τουρκική πολιορκία που εξελίχθηκε σε μια ανηλεή σύγκρουση ανάμεσα στην Ευρώπη και την Ανατολή και έχει καταγραφεί στην Παγκόσμια Στρατιωτική Ιστορία ως η μακροβιότερη πολιορκία πόλης.

Σήμερα, τα τείχη που, στα οποία πιθανώς περπάτησε και ο Θεοτοκόπουλος ως Έφηβος, είναι δεμένα με την ταυτότητα του Ηρακλείου, αποτελούν έναν πολιτιστικό θησαυρό, όχι μόνο γιατί αποτυπώνουν ένα σημαντικό κομμάτι από την ιστορική διαδρομή και την πορεία του, αλλά και γιατί έχουν πλέον ενταχθεί οργανικά στη ζωή του και εξυπηρετούν σύγχρονες ανάγκες του, προσφέροντας στους κατοίκους τη δυνατότητα περιπάτου, αναψυχής και πολιτιστικών δραστηριοτήτων.

Από έργα πολέμου δηλαδή, έχουν μετατραπεί σε χώρους ειρήνης και πολιτισμού.

Η Δημοτική Αρχή στο πλαίσιο ενός γενικότερου σχεδιασμού, αναστηλώνει και αναδεικνύει τα τείχη, αξιοποιώντας σταδιακά όλους τους διαθέσιμους χώρους. Πιο συγκεκριμένα :

1) Η Βόρεια και Νότια, Πύλη Παντοκράτορα

2) Η Βόρεια και Νότια, Πύλη Βηθλεέμ

3) Η Στοά Μακάσι

4) Η Πύλη Ιησού

5) Η Πύλη Βιτούρι

6) Η Πύλη Αγ. Γεωργίου

7) Η Πύλη Σαμπιονάρα.

Ταυτόχρονα αξιοποιούνται τα Νεώρια όπου διαμορφώνονται χώροι πολιτιστικών δράσεων και αναψυχής, που θα ενταχθούν λειτουργικά και θα αναβαθμίσουν τη ζωή της πόλης.

Η έκθεση που εγκαινιάζουμε σήμερα είναι το πιο αποφασιστικό ίσως βήμα αξιοποίησης τους, και, όπως θα διαπιστώσατε και οι ίδιοι, είναι άκρως εντυπωσιακή.

Τα άψογης πιστότητας κοστούμια που χρησιμοποιήθηκαν για την ταινία El Greco είναι της εποχής που κατασκευάζονταν τα τείχη και οι αναδημιουργημένοι από εκλεκτούς σύγχρονους καλλιτέχνες πίνακες, είναι κορυφαίες δημιουργίες της ίδιας περίπου εποχής, του μεγάλου τέκνου του Ηρακλείου, που θεωρείται πλέον ως ένας από τους μεγαλύτερους ζωγράφους του κόσμου όλων των Εποχών.

Σήμερα είμαστε σε θέση, χάρη και στις έρευνες ενός άλλου σπουδαίου Ηρακλειώτη, του αείμνηστου Πανεπιστημιακού Νίκου Παναγιωτάκη, αλλά και άλλων ερευνητών, να  γνωρίζουμε πολλές λεπτομέρειες για τη ζωή του ίδιου και της οικογένειας του στην πόλη μας.

Αξίζει να σημειώσουμε δύο ενδιαφέροντα στοιχεία.:

Ο Θεοτοκόπουλος φεύγει από το Ηράκλειο το 1568 ως ολοκληρωμένος καλλιτέχνης.

 Αυτό αποδεικνύεται από το γεγονός ότι λίγο πριν αναχωρήσει το έργο του (Το Πάθος του Χριστού) πωλείται σε τιμή που αντιστοιχεί σε εργασία τεχνίτη ενός ολόκληρου χρόνου.

Είναι δηλαδή ήδη ένας φτασμένος δημιουργός που ανοίγει με αξιώσεις τα φτερά του στον Ευρωπαϊκό χώρο.

Και κατορθώνει να επιτύχει, σ’ ένα εξαιρετικό ανταγωνιστικό περιβάλλον, ανανεώνοντας μάλιστα τη « γλώσσα » της ζωγραφικής και δίδοντας στα έργα του την πνοή, τη δύναμη και τη φλόγα που έκαιγε την Κρητική ψυχή του.

Το δεύτερο στοιχείο είναι ότι παρά τη λαμπρή του πορεία στην Ιταλία και αργότερα στο Τολέδο, δεν λησμονεί ποτέ την Κρητική του καταγωγή. Παραμένει πάντα γνήσια Κρητικός και υπογράφει όλα του τα έργα ως « Δομήνικος Θεοτοκόπουλος, Κρής εποίη ».

Το έργο του, μια αέναη προσπάθεια μετουσίωσης της ύλης και ανύψωσης προς το θείο, είναι ύψιστο μάθημα ήθους, αρετής και αγάπης προς την ελευθερία και τον άνθρωπο.

Η Δημοτική Αρχή Ηρακλείου, με επίγνωση του χρέους, αλλά και της αγάπης της προς το μεγάλο δημιουργό, επιβεβαίωσε στην πράξη τα αισθήματά της αυτά και προχώρησε στην αγορά, ύστερα από δημοπρασία, του Πίνακα « Η Βάπτιση » που σήμερα κοσμεί τον Ιστορικό αυτό χώρο, παρά τις τεράστιες οικονομικές δυσχέρειες.

Ήταν μια πράξη συμβολική, που, πιθανότατα, παρά τις όποιες δυσκολίες, θα επαναλάβουμε και στο μέλλον, αν χρειαστεί.

Η έκθεση αυτή, που έχουμε τη χαρά να εγκαινιάζουμε σήμερα, αποτελεί αφορμή αλλά και ευκαιρία για να δημιουργήσουμε ένα χώρο μνήμης και αναφοράς στο Μεγάλο Ηρακλειώτη δημιουργό.

Έναν « ποιοτικό» χώρο με έργα, που, χωρίς να υποκαθιστούν τα πραγματικά, μπορούν να δώσουν στον επισκέπτη με πιστότητα και ακρίβεια, δείγματα της υψηλής τέχνης του μεγάλου καλλιτέχνη.

Παράλληλα με την συγγραφή ενός εύχρηστου τόμου στη συνέχεια, που θα περιέχει βιογραφικά και εργογραφικά στοιχεία και άλλες χρήσιμες πληροφορίες, μπορεί να αποτελέσει αφορμή, για τους επισκέπτες και ιδιαίτερα τους νέους και τους μαθητές, να αναζητήσουν και να γνωρίσουν σε βάθος το έργο του Θεοτοκόπουλου.

Ένα έργο που σήμερα στολίζει όλα τα μεγάλα Μουσεία του κόσμου και που, όπως μας έδειξε ο Γιάννης Σμαραγδής, αποτελεί μια αναζήτηση φωτός.

Αυτό το μεταφυσικό φως που αποπνέει το έργο του Θεοτοκόπουλου, το έχει ανάγκη ο σύγχρονος άνθρωπος, γι’ αυτό και ευχαριστούμε το Γιάννη Σμαραγδή για την χειρονομία του.

Το Γιάννη Σμαραγδή που ως δημιουργός και ως άνθρωπος έχει επανειλλημένως αποδείξει την έμπρακτη αγάπη του στην πόλη, καθώς με προθυμία και ανοιχτή καρδιά ανταποκρίνεται κάθε φορά στην όποια πρόσκληση μας, αποδεικνύοντας το σεβασμό και τη βαθειά αγάπη του για τον τόπο μας.

Αυτή η προσφορά, που σήμερα έχουμε τη χαρά να απολαμβάνουμε όλοι, είναι ένα ακόμα απόσταγμα ψυχής για το Ηράκλειο και την Κρήτη.

Γι’ αυτό και εκ μέρους όλων των Ηρακλειωτών τον ευχαριστώ θερμά και του εύχομαι υγεία και δύναμη για να συνεχίζει το δημιουργικό του έργο.

Ένα έργο που κάθε μέρα που περνά αναγνωρίζεται περισσότερο γιατί είναι φτιαγμένο από μεράκι και καημό, από έμπνευση και κόπο, από μια αέναη δίψα για προσφορά.

Σήμερα μας δίδει μια ακόμη αφορμή και μας υπενθυμίζει ότι πρέπει και οφείλουμε να τιμούμε εκείνους που υπήρξαν άξιοι της πόλης μας.

Η τιμή προς εκείνους αντανακλά σε μας τους ίδιους.

Σας ευχαριστώ όλους που τιμάτε με την παρουσία σας τα εγκαίνια αυτής της εντυπωσιακής έκθεσης και είμαι βέβαιος ότι σύντομα θα εξελιχθεί σε υποχρεωτική « πολιτιστική στάση » για κάθε Ηρακλειώτη, κάθε επισκέπτη της πόλης.