Ηράκλειο Κυριακή 27/05/2007

 

Ομιλία του Δημάρχου Ηρακλείου κ. Γιάννη Κουράκη για τον εορτασμό της επετείου της Επανάστασης του 1821 στη Θυμιανή Παναγία Σφακίων

 

 

Κυρίες και Κύριοι,

Με ιδιαίτερη συγκίνηση συγκεντρωθήκαμε σήμερα εδώ για να τιμήσουμε μια λαμπρή επέτειο της ιστορίας μας.

Συγκεντρωθήκαμε εδώ, σ’ αυτόν τον ιερό τόπο, την Παναγία τη Θυμιανή, το Κρητικό αντίστοιχο της Αγίας Λαύρας, που αποτελεί την αφετηρία της αιματοβαμμένης πορείας των Κρητικών στο δρόμο για την πολυπόθητη ελευθερία.

Αισθανόμαστε υπερήφανοι, όταν διαβάζουμε την ελληνική ιστορία.

Αισθανόμαστε όμως ακόμα πιο υπερήφανοι όταν παρακολουθούμε τους ηρωικούς αγώνες των Κρητικών κατά τη διάρκεια της Ενετοκρατίας, της Τουρκοκρατίας και των δύο Παγκόσμιων πολέμων.

Η Κρήτη δεν γαλήνεψε ποτέ.

Βρισκόταν πάντα σε μια συνεχή επαναστατική διαδικασία με σταθερό προσανατολισμό την απελευθέρωση και την Ένωση της με την Ελλάδα.

Προπύργιο και κάστρο των επαναστατών όλα τα βουνά της Κρήτης και ιδιαίτερα η Χώρα των Σφακίων που παρέμεινε συνεχώς έξω από την εχθρική κατοχή.

Σήμερα, με την παρουσία μου εδώ, έχω το αίσθημα ότι αποδίδω ένα προσωπικό χρέος. Το χρέος και προς τους δικούς μου προγόνους που κατάγονται από την περιοχή των Σφακίων.

Δίκαια καθιερώθηκε με διάταγμα να εορτάζεται η τελευταία Κυριακή του Μάη ως ημέρα κήρυξης της Κρητικής Επανάστασης του 1821.

Στο χώρο αυτό τιμάται συμβολικά η επιβεβαίωση από τους προκρίτους και το λαό, με παγκρήτια συμμετοχή, η κήρυξη της επανάστασης.

Μιας επανάστασης, που παρά τους ποταμούς του αίματος και τον απαράμιλλο ηρωισμό, άργησε να καρποφορήσει.

Η Κρήτη δυστυχώς θα παραμείνει σκλαβωμένη ένα σχεδόν αιώνα ακόμα μετά την απελευθέρωση της υπόλοιπης Ελλάδας.

Θα χρειαστούν πολλοί αγώνες, τεράστιες θυσίες, αλλά και το διπλωματικό δαιμόνιο και οι αριστοτεχνικοί πολιτικοί χειρισμοί του Εθνάρχη μας, του Ελευθέριου Βενιζέλου για να κατακτηθεί το μεγάλο όραμα της ένωσης με την Ελλάδα.

Αμέσως μετά την κήρυξη της Επανάστασης στην Ελλάδα, οι πρόκριτοι της Κρήτης, στην τοποθεσία Γλυκειά Νερά, αποφασίζουν, στις 7 Απριλίου, να επαναστατήσουν.

Μια εβδομάδα αργότερα στις 15 Απριλίου με ευρύτερη συμμετοχή όλων των αρχηγών, επισημοποιείται η απόφαση των προκρίτων και ορίζεται η διοίκηση του αγώνα με την επωνυμία «Καγκελαρία Σφακίων».

Ακολουθεί την τελευταία Κυριακή του Μαΐου η Γενική Συνέλευση όλων των Κρητικών Αγωνιστών, εδώ, στην Παναγία τη Θυμιανή, όπου ορίζονται οι υπεύθυνοι των επαρχιών και παίρνονται καίριες αποφάσεις για τη διεξαγωγή του αγώνα.

Ευλογήθηκαν τα όπλα.

Συγκεντρώθηκαν με έρανο τα πρώτα χρήματα.

Καταστρώθηκε το βασικό πρόγραμμα δράσης.

Επιλέχθηκαν οι πιο άξιοι και δοκιμασμένοι για να αναλάβουν την ευθύνη σε κάθε επαρχία.

Η μνήμη της άτυχης επανάστασης του Δασκαλογιάννη είναι ακόμα νωπή για τους επαναστάτες.

Όμως τώρα υπάρχει η βεβαιότητα της Παγκρήτιας Συμμετοχής και γνωρίζουν όλοι, γιατί πολλοί είναι μέλη της Φιλικής Εταιρείας, ότι η εξέγερση είναι Πανελλαδική.

Υπάρχει ακόμα στην ψυχή τους εκείνο που προσδιορίζει ο ιστορικός Θουκυδίδης:

«Ελπίς τε και έρως επί παντί »

Αγαπούν με υπερβολικό τρόπο την Ελευθερία, πιστεύουν σ’ αυτήν και η πίστη αυτή γεννά στην ψυχή τους πανίσχυρη την ελπίδα για επιτυχία του σκοπού τους.

Ο Ακαδημαϊκός Διονύσιος Κόκκινος γράφει στο έργο του «Ελληνική Επανάσταση»:

« Το φαινόμενο της Επανάστασης εις την Κρήτη κατά το 1821 είναι μοναδικόν εις όλην την ιστορίαν του Ελληνικού Αγώνος.

Ήτο μια εξέγερσις αλυσοδέτου Τιτάνος, με μόνην δύναμην την Ελληνικήν του συνείδησιν, την ζωτικότητά του, την φιλοτιμίαν του και την οργήν του .

Η ιστορία δεν παρουσιάζει καθ΄ όλην την Τουρκοκρατία, ανάλογον φαινομένον».

Ακριβώς φιλοτιμία και οργή είναι οι δυνάμεις εκείνες που φωτίζουν τη σκέψη όλων των Κρητικών και τους οδηγούν στην πεποίθηση ότι η ανθρωπιά χωρίς ελευθερία χάνεται.

Μια αλήθεια που πρώτος επισημαίνει ο Όμηρος και οι ήρωές του είναι εκείνοι που προτιμούν τον έντιμο θάνατο από μια ζωή με ταπείνωση και δουλεία.

Για να εκτιμήσουμε την αξία της απόφασης των Κρητικών για αγώνα, αξίζει να δούμε ορισμένα στοιχεία που παραθέτει ο ιστορικός Παπαρηγόπουλος.

«Εις την Πελοπόνησσον οι Τούρκοι, μη διακρινόμενοι επί γενναιότητι, ήσαν εν όλω 120.000 ενώ οι Έλληνες 30.000. Οι Τούρκοι της Κρήτης αντιθέτως ήσαν μαχιμώτατοι και παρέταξαν 20.000 πολεμιστάς, ενώ οι Κρήτες ήσαν 3.000 μάχιμοι.
Οι αριθμοί είναι εύγλωτοι και εκφράζουν το μέγεθος της οργής που κατείχε την ψυχή των αγωνιστών.

Η απόφαση που παίρνεται ομόφωνα στον ιερό αυτό τόπο έχει όλα τα στοιχεία μιας ηρωικής πράξης.

Η απειλή του θανάτου δεν κλονίζει τις ψυχές.
Δεν γονατίζει τους αγωνιστές.
Δεν αδυνατίζει το φρόνιμα.

Στέκονταν θαρραλέοι απέναντι στην ιστορία και γράφουν ακόμα μια ένδοξη σελίδα, με πλήρη συνείδηση των ανυπέρβλητων δυσχερειών, που θα αντιμετωπίσουν.

Το πόσο σημαντικός ήταν ο αγώνας της Κρήτης για την υπόλοιπη Ελλάδα, φαίνεται από τον Εθνικό μας ποιητή, το Σολωμό, που γράφει ένα από τα μεγαλύτερα έργα του ¨Τον Κρητικό¨, εμπνευσμένο από τις θυσίες και τα πραγματικό γεγονότα της Κρητικής Επανάστασης.

Ο Κρητικός εξόριστος ήρωας, αφήνει το πολύπαθο νησί και οραματίζεται:

«Δεν είν’ φιαμπόλι το γλυκό, όπου τ’ αγρίκαα μόνος,
στον Ψηλορείτη, όπου συχνά μ’ ετράβουνε ο πόνος..

Κι ετάραξε τα σπλάχνα μου ελευθερίας ελπίδα, κι’ εφώναζα «ω θεϊκιά κι’ όλη αίματα πατρίδα»,
κι’ άπλωνα κλαίοντας κατ’ αυτή τα χέρια με καμάρι,
καλή’ν’ η μαύρη πέτρα της και το ξερό χορτάρι».

Οι στίχοι αυτοί είναι η γνησιότερη έκφραση του αληθινού πατριωτικού συναισθήματος.

Ο άνθρωπος ταυτίζεται με την πέτρα και το χορτάρι του τόπου του. Μ’ αυτά τα υλικά θεμελιώνει την ύπαρξη του.

Εκείνα προσδιορίζουν την ποιότητα του

Αναλογιζόμενοι σήμερα τις ιστορικές εκείνες στιγμές δεν αποδίδουμε μόνο ένα οφειλόμενο φόρο τιμής.

Καλούμαστε κυρίως να τοποθετηθούμε στο παρόν, να χαράξουμε το μέλλον αντλώντας γόνιμα στοιχεία από το παρελθόν.

Ο άνθρωπος που χάνει τη μνήμη του, χάνει την υπόσταση και την προσωπικότητα του.

Λαοί που χάνουν τη μνήμη τους είναι καταδικασμένοι να εξαφανιστούν από την ιστορία.

Οι Κρητικοί Επαναστάτες αγωνίστηκαν για την κατάκτηση της εθνικής ελευθερίας.

Για να κατακτήσουμε όμως την ελευθερία στο πλήρες της νόημα δεν αρκεί μόνο η εθνική ελευθερία.

Είναι ανάγκη να υπάρξει η ηθική, η πνευματική και η οικονομική.

Και ο αγώνας για την κατάκτηση τους δεν τελειώνει ποτέ.

Κάθε γενιά αναμετρείται μαζί τους, αλλά και κάθε άτομο αναλαμβάνει τον δικό του προσωπικό αγώνα.

Στο χώρο της ελευθερίας τίποτε δεν χαρίζεται, αλλά και κανείς μας δεν αποτελεί ξεχωριστό νησί. Είμαστε όλοι στενά συνδεδεμένοι και αποτελούμε μια ήπειρο.

Ο μεγάλος μας συμπατριώτης ο Νίκος Καζαντζάκης, που φέτος τιμούμε τα πενήντα χρόνια από το θάνατό του, γράφει:

« Όταν φοβάσαι, ο φόβος διακλαδώνεται σε αναρίθμητες γενεές και εξευτελίζεις αναρίθμητες ψυχές μπροστά και πίσω σου.

Όταν υψώνεσαι σε μια γενναία πράξη, η ράτσα σου ολάκερη υψώνεται και αντρειεύει »

Εκείνος υπήρξε μέγας εραστής της ελευθερίας. Αγωνίστηκε μια ζωή για να κάνει τη σάρκα, πνεύμα.

Και είναι βέβαιο ότι αυτή η λατρεία της ελευθερίας οφείλεται σε ένα μεγάλο βαθμό στην γνώση των αγώνων των Κρητικών, τους οποίους καταξιώνει στα έργα του.

Όλες του οι μεγάλες δημιουργίες εμπνέονται από τη βαθειά συναίσθηση του χρέους .

Ο άνθρωπος καταξιώνεται μόνο με τον συνεχή αγώνα.

Και το δίδαγμα της Παναγίας της Θυμιανής είναι ακριβώς αυτό.

Αξίζει να αγωνιζόμαστε για τον άνθρωπο.

Κάθε στιγμή είναι μπροστά μας ένα νέο δίλημμα.

Κάθε στιγμή καλούμαστε να επιλέξουμε.

Και είναι ορθή η επιλογή, όταν καθένας εκτελεί το έργο του στο βαθμό και την έκταση που υπερβαίνει τις πραγματικές του δυνάμεις.

«Φτάσε εκεί που δεν μπορείς», είναι το μεγάλο μυστικό που μας εμπιστεύτηκε ο Καζαντζάκης

Ο αγρότης, ο δάσκαλος, ο υπάλληλος, ο στρατιωτικός, ο πολιτικός είναι άξιος αγωνιστής της ζωής, όταν με πίστη και αυταπάρνηση, όχι μόνο ανταποκρίνεται, αλλά ξεπερνά το έργο που έχει επιλέξει.

Όταν κάθε στιγμή αισθάνεται ότι λογοδοτεί στην ιστορία του τόπου του.

Υπάρχει όμως κι άλλο ένα μεγάλο δίδαγμα που μας διδάσκει η σημερινή επέτειος.

Εδώ συστρατεύτηκαν με ενότητα και πνεύμα συγκρητισμού όλες οι δυνάμεις του νησιού μας.

Κυριάρχησε ένα ευρύτερο πνεύμα και καθορίστηκε με σαφήνεια και καθαρότητα ο σκοπός που ήταν η ένωση με τη μητέρα πατρίδα.

Μπορεί να καθυστέρησε να πραγματωθεί το όραμα τους.

Προχώρησαν όμως ενωμένοι.
Δεν λυπήθηκαν θυσίες.
Δεν λιποψύχησαν.

Γι’ αυτό δικαιώθηκαν.

Τιμούμε τη μνήμη τους.

Σεβόμαστε το παράδειγμα τους.

Αντλούμε δύναμη από το έργο τους.

Προχωρούμε μπροστά με αισιοδοξία και με βεβαιότητα ότι ο δικός μας καθημερινός αγώνας δικαιώνει τα οράματα εκείνων για μια πατρίδα ελεύθερη, δίκαιη, ισχυρή και αξιοσέβαστη.