Ηράκλειο, Δευτέρα  28/02/2011

Χαιρετισμός του  Δημάρχου Ηρακλείου κ. Γιάννη Κουράκη  στην παρουσίαση του βιβλίου των Νίκου Παπαδάκη και Μάνου Σπυριδάκη  με θέμα  «Αγορά εργασίας, Κατάρτιση, δια βίου Μάθηση και Απασχόληση»

Με χαρά δέχτηκα να μετέχω στην παρουσίαση του βιβλίου «Αγορά εργασίας, Κατάρτιση, δια βίου Μάθηση και Απασχόληση».

Πρόκειται για καρπό μιας συλλογικής προσπάθειας 16 επιστημόνων με διαφορετική φιλοσοφία και οπτική που προσπαθούν να φωτίσουν το θέμα που αποτελεί σήμερα κυρίαρχο πρόβλημα στη διαμόρφωση της πολιτικής.

Είναι μια τιμητική πρόσκληση από τους επιμελητές του τόμου, το φίλο καθηγητή Νίκο Παπαδάκη και το Μάνο Σπυριδάκη.

Εξαίρετοι επιστήμονες και οι δύο με διαφορετικά επιστημονικά αντικείμενα, την πολιτική σκέψη και την κοινωνική ανθρωπολογία.

 Η φιλική μας σχέση με το Νίκο παρά τη νεαρή του ηλικία μετρά αρκετά χρόνια και είναι ιδιαίτερα στενή.

Με τη σημερινή ευκαιρία θέλω να τον ευχαριστήσω και δημόσια γιατί πάντα ανταποκρίθηκε με προθυμία και καλή διάθεση στη συνεργασία μας.

  Με τις γνώσεις και την εμπειρία του συνέβαλε σε διάφορα προγράμματα του Δήμου, σχετικά με το αντικείμενο του.

Είναι γνωστό άλλωστε ότι η κοινωνία της Κρήτης τον τιμά ιδιαίτερα, όπως επίσης  και η κοινότητα των επιστημόνων του τμήματος του που τον έχει αναδείξει Πρόεδρο της με ένα απίστευτό ποσοστό αποδοχής.

Η συγκρότηση του, η εργατικότητα και το ήθος του αναγνωρίζονται από όλους.

 Και είναι νομίζω σημαντικό πλεονέκτημα για έναν τόπο  να διαθέτει τέτοιους επιστήμονες όπως ο Νίκος.

Επιστήμονες που δεν περιορίζονται στο αυστηρά επιστημονικό τους πεδίο και έργο, αλλά και συμμετέχουν δραστήρια στην κοινωνία.

Αγωνίζονται να διαφωτίσουν και να ερμηνεύσουν, να συνεισφέρουν  στο πολιτικό προβληματισμό με θαρραλέα και διεισδυτική ματιά, με  επάρκεια και γνώση.

Αν η πολιτική υπήρξε πάντοτε μια κορυφαία κοινωνική λειτουργία, στην δύσκολη και σύνθετη περίοδο που διανύομε ο ρόλος της  γίνεται ακόμα πιο καίριος και ουσιαστικός.

Και πολιτική βέβαια δεν σημαίνει μόνο πράξη και διαχείριση. Σημαίνει θεωρητική και επιστημονική ανάλυση και τεκμηρίωση που επεξεργάζεται τα επιμέρους στοιχεία και συνθέτει  λύσεις.

Λύσεις που έχουν  στόχο αλλά και επίκεντρο τους τον άνθρωπο και την καθημερινότητα του και δεν περιορίζονται σε στείρες τεχνοκρατικές προτάσεις.

Προτάσεις από κείνες  που μεριμνούν και ενδιαφέρονται περισσότερο για την ευημερία των αριθμών, ενώ αφήνουν στο περιθώριο τον άνθρωπο και την κοινωνία.

Δεν θα επιχειρήσω αναλυτική παρουσίαση των επιμέρους άρθρων που ανθολογούνται στον τόμο που παρουσιάζομε σήμερα.

Γιατί πιστεύω ότι αυτό  είναι έργο άλλων πιο ειδικών από μένα. Εγώ θα περιοριστώ μόνο σε ορισμένες γενικές επισημάνσεις και παρατηρήσεις.

Είναι βέβαιο ότι η ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας και η έμφαση στην οικονομία, όπως διαμορφώνεται στην παγκοσμιοποιημένη κοινωνία που ζούμε, δημιουργεί σοβαρά  προβλήματα.

Γι’ αυτό και απαιτεί άμεσες παρεμβάσεις από το πολιτικό σύστημα, εφ’ όσον βεβαίως επιθυμεί να μετέχει ενεργά και δημιουργικά στους αναγκαίους μετασχηματισμούς της κοινωνίας και της οικονομίας.

 Επιβάλλεται να είμαστε «δρώντα υποκείμενα» και όχι απλοί θεατές που είτε καταγγέλλουμε και αναθεματίζουμε τους «κακούς» που επιδιώκουν να μας εκμεταλλευτούν, είτε αποδίδουμε σε «σκοτεινές»  δυνάμεις τις αδυναμίες και τη δική μας αναποτελεσματικότητα.

Η γνώση στις μέρες μας περισσότερο από ποτέ είναι  δύναμη και αυτό επιβεβαιώνεται καθημερινά. Όπως επίσης  και το ότι το ανθρώπινο κεφάλαιο είναι ο σημαντικότερος παράγοντας για την οικονομία μιας  χώρας.

Η επικράτηση όμως των όρων αγοράς εργασίας, απασχολησιμότητας, κατάρτισης αποδεικνύει ότι το ενδιαφέρον, στρέφεται καθαρά κυρίως στην  παροχή πληροφοριών και δεξιοτήτων.

Στοιχεία που θα υπηρετήσουν την ευελιξία της εργασίας και τη δυνατότητα των εργαζομένων να χρησιμοποιούνται ως εκτελεστικά όργανα μιας μηχανής, αλλάζοντας αντικείμενα εργασίας πολλές φορές στη ζωή τους.

Αν επομένως περιορίσουμε τη «γνώση», σε γνώσεις μόνο του αντικείμενου μας και τις γνώσεις τις περιορίσουμε απλά σε πληροφορίες, είναι βέβαιο ότι δεν δημιουργούμε ελεύθερους και υπευθύνους πολίτες, αλλά εξαρτήματα μιας μηχανής που αποτάσσει τη σκέψη και χειραγωγεί τον άνθρωπο.

Έτσι καταλήγουμε σε μια διαδικασία αγοραπωλησίας, όπου πωλείται και αγοράζεται η εργατική δύναμη, όπως όλα τα άλλα προϊόντα.

Μια τέτοια αντίληψη προφανώς, όχι μόνο δεν είναι προοδευτική , αλλά αποτελεί οπισθοδρόμηση . Θα ήταν κρίμα να θεωρήσουμε ότι ζούμε για να εργαζόμαστε και δεν εργαζόμαστε για να ζούμε.

Η επιλογή του όρου «δια βίου μάθηση», δεν είναι τυχαία και εκφράζει ακριβώς την ανάγκη, παράλληλα με τις αναγκαίες πληροφορίες και δεξιότητες να παρέχονται στους εργαζόμενους οι γνώσεις εκείνες που θα τους επιτρέψουν να ζήσουν δημιουργικά και να δράσουν υπεύθυνα.

Πολίτες, μέσα σε μια κοινωνία που στοχεύει στην ποιότητα παίρνοντας υπόψη ότι η ζωή αποτελεί «μέγα καλό και πρώτο».

Έχομε ανάγκη και θέλομε σκεπτόμενους πολίτες, ελεύθερα άτομα, ολοκληρωμένες προσωπικότητες και όχι άβουλα όντα που δεν γνωρίζουν ούτε γιατί, ούτε προς τα πού προχωράμε.

Ο συνδυασμός όλων των δραστηριοτήτων που θα μας επιτρέψει να πορευτούμε προς την  κατεύθυνση αυτή, όσο και αν είναι δύσκολος είναι απαραίτητος όρος.

Η μόρφωση και η παιδεία αποτελούν προϋπόθεση και όχι ευκαιριακή δράση.

Η κρίση που βιώνουμε αποδεικνύει άλλωστε ότι χωρίς βασικές αξίες με την κυριαρχία της ασύδοτης αγοράς και την άπληστη αναζήτηση του κέρδους, υπονομεύεται ακριβώς το θεμέλιο της κοινωνίας.

Ακόμα και η πρόσκαιρη ευημερία πληρώνεται στη συνέχεια πανάκριβα, συχνά από κείνους που δεν έχουν φταίξει καθόλου.

Γι’ αυτό η πολιτική έχει ευθύνη και πρέπει να διατηρεί τον πρώτο λόγο και ρόλο στην κοινωνία.

Και όσο φορές δεν το κατάφερε αλλά υποτάχτηκε στην οικονομία, τα αποτελέσματα ήταν αρνητικά κάποιες φορές και καταστροφικά.

Εξυπακούεται όμως ότι η διαμόρφωση των πολιτικών παρεμβάσεων δεν μπορεί να είναι ευκαιριακή και διαχειριστική.

Οι επιστήμονες που καταθέτουν τις προτάσεις τους σ’ αυτό τον τόμο επιχειρούν να δείξουν ανάμεσα σε άλλα ότι οφείλουμε να επεξεργαζόμαστε τις θέσεις μας με σοβαρότητα και ευθύνη.

Να διαμορφώνουμε με προσοχή και καθαρότητα το πλαίσιο των παρεμβάσεων  και των διεκδικήσεων μας.

Φυσικά επιθυμούμε να διαμορφωθούν κοινωνίες αλληλεγγύης, χωρίς ανταγωνισμό και επιμέρους συγκρουσιακές καταστάσεις.

Οι άνθρωποι και οι κοινωνίες άλλωστε ρέπουν προς την «ουτοπία» που είναι ευχάριστη και επιθυμητή κατάσταση.

Χωρίς όμως να αρνούμαστε αυτή την  οραματική διάσταση, έχουμε χρέος σήμερα να προσεγγίσουμε την πραγματικότητα και να δράσουμε συγκροτημένα.

Να επενδύσουμε στη γνώση και να διαμορφώσουμε τους όρους για μια ανάπτυξη που υπηρετεί τις ανάγκες μας, αλλά  επιτρέπει και μια αισιόδοξη προοπτική για το μέλλον.

Καταλήγοντας θέλω να συγχαρώ τους συντονιστές του συλλογικού αυτού έργου και όλους τους επιστήμονες για τις εισηγήσεις τους.

Γιατί μας προσφέρουν ένα έργο χρήσιμο όχι μόνο για εξειδικευμένους αναγνώστες , αλλά για όλους εκείνους που επιθυμούν να έχουν μια πιο καθαρή εικόνα της σημερινής σύνθετης και δύσκολης πραγματικότητας.

Σας καλώ όλους να βρείτε λίγο χρόνο για να μελετήσετε το βιβλίο. Θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι αξίζει πράγματι τον κόπο.