ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΤΟΥ Δ.Σ. ΤΗΣ ΤΕΔΚ Ν. ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ την ΤΡΙΤΗ 17 / 06 / 2008
Το μέλλον της χώρας και ο μετασχηματισμός της σ’ ένα σύγχρονο Ευρωπαϊκό Κράτος που θα ασκεί σε κεντρικό επίπεδο επιτελικές αρμοδιότητες ( Οικονομία, Εξωτερική Πολιτική, Άμυνα, Δικαιοσύνη, Εσωτερική Ασφάλεια), αποτελεί πλέον αδήριτη ανάγκη στο έντονα ανταγωνιστικό περιβάλλον που ζούμε.
Η μεταρρύθμιση λοιπόν του νέου Διοικητικού χάρτη της χώρας για την οποία τόσος λόγος γίνεται τελευταία, θα ήταν αποσπασματική και αναποτελεσματική αν περιοριζόταν μόνο στην Αυτοδιοίκηση και δεν περιλάμβανε όλο το πλέγμα των δομών της Κρατικής Εξουσίας.
Γιατί η Δημόσια Διοίκηση σήμερα αναγνωρίζεται από όλους ότι αδυνατεί να παρακολουθήσει τις σύγχρονες προκλήσεις – απαιτήσεις του παγκοσμιοποιημένου και ταχύτατα μεταβαλλόμενου Διεθνούς περιβάλλοντος. Το κράτος αδυνατεί να σχεδιάσει και να προγραμματίσει με τους ρυθμούς που επιβάλλουν οι εξελίξεις ενώ η εμφανής έλλειψη ποιοτικών υπηρεσιών προς τους πολίτες στους τομείς της καθημερινότητας τους, δημιουργεί καθεστώς στασιμότητας, υποβάθμισης και διαρκώς ογκούμενης δυσαρέσκειας. Με απλά λόγια η σημερινή διάρθρωση του κράτους δεν μπορεί να εγγυηθεί ούτε την προστασία, ούτε την αναπτυξιακή προοπτική των τοπικών κοινωνιών, ούτε την ποιοτική βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών, ούτε την αφύπνιση και συστράτευση των δημιουργικών δυνάμεων της Ελληνικής Κοινωνίας.
Θα αποτελούσε μάλιστα λάθος των εκπροσώπων της Τ.Α. να περιοριστούν σ’ ένα διάλογο με την Πολιτεία, με τεχνικά ή τεχνοκρατικά χαρακτηριστικά όπως ο αριθμός των νέων Δήμων, τα κριτήρια των συνενώσεων κ.τ.λ. χωρίς να έχει προηγηθεί η διασφάλιση λύσεων στα θέματα ουσίας που καλύπτουν πόρους, αρμοδιότητες και μέσα της Αυτοδιοίκησης, αλλά κυρίως τη δομή της κεντρικής εξουσίας.
Πέρα λοιπόν από την «καθολικότητα», την εφαρμογή δηλαδή της μεταρρύθμισης στο σύνολο του Διοικητικού συστήματος της χώρας, θα πρέπει μέσα απ’ αυτή, να αναδεικνύεται και να διασφαλίζεται ο ενισχυμένος ρόλος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ως βασικό κύτταρο της Δημοκρατίας και σημαντική συνιστώσα του Διοικητικού μας συστήματος.
ΘΕΣΕΙΣ ΜΑΣ ΕΙΝΑΙ :
1) Κεντρική Δημόσια Διοίκηση με ενισχυμένες επιτελικές δομές στην κατεύθυνση του «Κράτους-Στρατηγείου» που αποσυγκεντρώνει αρμοδιότητες, πόρους και μέσα, στο περιφερειακό και τοπικό επίπεδο και στηρίζει την Τοπική Αυτοδιοίκηση ( Α’ και Β’ βαθμού) για την ανάληψη της εφαρμογής των Εθνικών Δημόσιων Πολιτικών και τη Διοίκηση των Τοπικών υποθέσεων.
2) Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση (β’ βαθμός Τ.Α.) με αιρετά όργανα (Περιφερειάρχης, Περιφερειακό Συμβούλιο) σημαντικούς πόρους και μέσα και διευρυμένες αρμοδιότητες όπως : Σχεδιασμός και εφαρμογή των περιφερειακών αναπτυξιακών προγραμμάτων, περιφερειακή εξειδίκευση των εθνικών πολιτικών, μελέτη – κατασκευή – συντήρηση των έργων Περιφερειακής Κλίμακας κ.λ.π.
3) Ισχυροί Δήμοι, ομοιογενείς σε πληθυσμιακά μεγέθη και σύνολα οικισμών ικανοί να ανταποκριθούν στις σύγχρονες απαιτήσεις και έτοιμοι να αναλάβουν διευρυμένες αρμοδιότητες στους τομείς της Παιδείας, της υγείας, της απασχόλησης και της ανάπτυξης. Δήμοι που θα μπορούν να λειτουργούν ως πυλώνες και εγγυητές της αειφόρου και ισόρροπης ανάπτυξης με σεβασμό και προτεραιότητα στα ανθρωποκεντρικά κριτήρια και μεταφορά της εξουσίας και του ελέγχου στον πρωτογενή φορέα της, τον πολίτη.
Δήμοι με θεσμοθετημένη τη λαϊκή συμμετοχή και τον έλεγχο των πολιτών και με διεύρυνση και εμβάθυνση των θεσμών διαφάνειας, λογοδοσίας και κοινωνικού ελέγχου. Στο νέο Δήμο είναι αναγκαία η θέσπιση θεσμών εσωτερικού ελέγχου με στόχο την εμπέδωση της διαφάνειας στη λήψη αποφάσεων, την εσωτερική αξιολόγηση των αποτελεσμάτων, την ποιοτική διοίκηση, τη συνεχή αξιολόγηση των πολιτικών αλλά και του ανθρώπινου δυναμικού που καλείται σε πολιτικό και υπηρεσιακό επίπεδο να υλοποιήσει.
Στη κατεύθυνση αυτή πρέπει να αξιοποιηθεί η εμπειρία και το κεκτημένο στην Αυτοδιοίκηση άλλων Ευρωπαϊκών Κρατών που προηγούνται σημαντικά σε όλους αυτούς τους τομείς.
Ο νέος ισχυρός Δήμος πρέπει να είναι έτσι συγκροτημένος, ώστε να ανταποκριθεί αποτελεσματικότερα στις δράσεις που οι σημερινοί Δήμοι δεν μπόρεσαν ανταποκριθούν. Συνεπώς η άσκηση της Προγραμματικής Λειτουργίας, η οργάνωση πλήρους Τεχνικής Υπηρεσίας, η οργάνωση σύγχρονης και αποτελεσματικής Οικονομικής Υπηρεσίας, καθώς και νέες υπηρεσίες όπως είναι η Πολιτική Προστασία, η αποτελεσματική οργάνωση και αξιοποίηση του μηχανολογικού εξοπλισμού για την ποιοτικότερη παροχή υπηρεσιών της καθημερινότητας (οδοποιία, καθαριότητα), είναι μερικές από τις λειτουργίες που προϋποθέτουν ενιαία και επιτελική διοίκηση, και μπορούν να επιτύχουν οικονομίες κλίμακας για την μείωση των λειτουργικών δαπανών.
Οι νησιωτικές και ορεινές περιοχές πρέπει να αποτελέσουν αντικείμενο ιδιαίτερης προσοχής, φροντίδας και σχεδιασμού στη προσπάθεια δημιουργίας του νέου ισχυρού Δήμου. Όπως επίσης ανάλογης μελέτης πρέπει να τύχει και το θέμα της δημιουργίας Μητροπολιτικών Αυτοδιοικήσεων για να αντιμετωπιστούν μείζονα προβλήματα των μεγάλων αστικών κέντρων όπως συγκοινωνίες, απορρίμματα, ύδρευση – Αποχέτευση κ.τ.λ.
Πέρα από τις παραπάνω προϋποθέσεις μια επιτυχημένη μεταρρύθμιση απαιτεί:
Πλήρη αποσαφήνιση των αρμοδιοτήτων σε κάθε επίπεδο εξουσίας.
Επανακαθορισμό του συστήματος των πόρων μεταξύ Κεντρικής Εξουσίας και Αυτοδιοίκησης και προώθηση
μια ουσιαστικής Φορολογικής αποκέντρωσης χωρίς νέους φόρους
Πολιτική και κοινωνική συναίνεση για την εφαρμογή της
Σύνταξη και εφαρμογή ενός Εθνικού Επιχειρησιακού Προγράμματος των νέων ΟΤΑ και των Περιφερειών που θα χρηματοδοτείται από ανεξάρτητους πόρους και θα αξιοποιεί συμπληρωματικά τις δυνατότητες που παρέχει το ΕΣΠΑ.
Εν κατακλείδι, πρέπει να γίνει απόλυτα σαφές ότι η μεταρρύθμιση του κράτους δεν αφορά και δεν είναι ζήτημα μόνο της Τ.Α. αλλά αποτελεί το κεντρικό πολιτικό ζήτημα της χώρας, από την πορεία του οποίου θα εξαρτηθεί το μέλλον του τόπου μας για πάρα πολλά χρόνια.
Προκειμένου να έχει επιτυχή πορεία και να είναι βιώσιμη και αποδοτική, πρέπει να υπηρετεί τον πολίτη με ποιοτικούς όρους, να βασίζεται στη σύμφωνη βούληση των Τοπικών Κοινωνιών, να σέβεται τις ιδιαιτερότητες και τα επιμέρους χαρακτηριστικά αυτών των κοινωνιών και να έχει την ισχυρή στήριξη της Κεντρικής Διοίκησης σε θέματα οικονομικά και λειτουργικά.
Μιας Κεντρικής Διοίκησης όμως, που θα πρέπει πριν ή ταυτόχρονα να μετεξελιχθεί, σε «Κράτος – Στρατηγείο», που θα υπηρετεί και θα στηρίζει, σύμφωνα και με τη Συνταγματική Επιταγή, την Α’ βάθμια και Β’ βάθμια Τοπική Αυτοδιοίκηση μέσα στο πλαίσιο της Περιφερειακής Ανάπτυξης και της Κοινωνικής Συνοχής.
Με εκτίμηση,
Ο Πρόεδρος της ΤΕΔΚ Ν. Ηρακλείου
Γιάννης Κουράκης
Δήμαρχος Ηρακλείου