Ηράκλειο, 27/4/2011

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Tη Δευτέρα 2 Μαΐου 2011, το Μουσείο Μπενάκη τιμά το Ιστορικό Μουσείο Κρήτης. Στην εκδήλωση, που θα γίνει στο αμφιθέατρο του Μουσείου Μπενάκη στη οδό Πειραιώς 138, στην Αθήνα (ώρα 19.00), θα μιλήσουν ο Άγγελος Δεληβορριάς, Διευθυντής του Μουσείου Μπενάκη, ο Περιφερειάρχης Κρήτης Σταύρος Αρναουτάκης, η διευθύντρια του ΙΜΚ Εύα Γραμματικάκη, ο Γρηγόρης Σηφάκης, Ομότιμος Καθηγητής των πανεπιστημίων Θεσσαλονίκης και Νέας Υόρκης, η καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Κρήτης Όλγα Γκράτσιου, και ο πρόεδρος του Δ.Σ. της Εταιρίας Κρητικών Ιστορικών Μελετών Αλέξης Καλοκαιρινός.

Πρόκειται για μια σημαντική στιγμή για την ΕΚΙΜ και το Ιστορικό Μουσείο Κρήτης που επιβεβαιώνει την εμβέλεια μιας πολύχρονης δράσης και μιας συνεχούς ανοδικής πορείας μέσα στον ελλαδικό χώρο που χαράζεται με τη φιλοδοξία διεθνούς αριστείας.

Μετά την τιμητική εκδήλωση θα γίνουν, επίσης στο κτήριο της οδού Πειραιώς, τα εγκαίνια της έκθεσης «Ρούντο Σβαρτς, Κρήτη, 1943» που παρουσιάσθηκε ήδη στο Ιστορικό Μουσείο Κρήτης και τώρα παρουσιάζεται στο αθηναϊκό κοινό σε συνδιοργάνωση της Εταιρίας Κρητικών Ιστορικών Μελετών με το Μουσείο Μπενάκη. Στα εγκαίνια της έκθεσης θα μιλήσει η επιμελήτρια της έκθεσης Κλαίρη Μιτσοτάκη, συγγραφέας, μέλος Δ.Σ. της ΕΚΙΜ.

Η τιμή που αποδίδεται στην ΕΚΙΜ και στο Ιστορικό Μουσείο Κρήτης από ένα τόσο σημαντικό πολιτιστικό φορέα όπως το Μουσείο Μπενάκη αντανακλά σε όλους τους Κρητικούς, που προσπαθούν για το καλό του τόπου και δεν παραιτούνται στους δύσκολους καιρούς που διανύουμε.

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ

Το Ιστορικό Μουσείο Κρήτης (ΙΜΚ) ιδρύθηκε το 1953 από την Εταιρία Κρητικών Ιστορικών Μελετών (ΕΚΙΜ). Η ίδρυση ενός Μουσείου για την στέγαση πολιτισμικών και ιστορικών τεκμηρίων από την ύστερη ρωμαιοκρατία και εξής, καθώς και των διάσπαρτων, χωρίς προστασία, αντικειμένων λαϊκού πολιτισμού, αποτελούσε αναγκαιότητα σε μια περίοδο που οι αντίστοιχες υπηρεσίες προστασίας μνημείων ήταν ακόμα αδιοργάνωτες στην Κρήτη. Για το λόγο αυτό, η δημιουργία του Μουσείου απετέλεσε πρωτοβουλία όχι μόνο πνευματικών ανθρώπων του τόπου με πρωτεργάτες τους Ανδρέα Καλοκαιρινό και Μενέλαο Παρλαμά αλλά και επιφανών στελεχών της αρχαιολογικής υπηρεσίας, όπως οι Νικόλαος Πλάτων και Στυλιανός Αλεξίου, οι οποίοι προσέφεραν στη συνέχεια σταθερή και έμπρακτη στήριξη ως προς το έργο της διοργάνωσης του.

Το ΙΜΚ στεγάζεται σε νεοκλασικό κτίριο του 1903, που παραχωρήθηκε στην ΕΚΙΜ για το σκοπό αυτό από τα Ιδρύματα Ανδρέου και Μαρίας Καλοκαιρινού. Στο νεοκλασικό κτίριο προστέθηκε νέα πτέρυγα κατά την δεκαετία του 1970 και οι επεκτάσεις ολοκληρώθηκαν το 2004. Η στεγασμένη εκθεσιακή επιφάνεια κατανέμεται σε 25 χώρους μεταξύ των οποίων δύο αίθουσες περιοδικών εκθέσεων καθώς και αμφιθέατρο. Από το 1994 βρίσκεται σε εξέλιξη μεγάλο επανεκθετικό πρόγραμμα, με σύγχρονη μουσειολογική αντίληψη και διαδραστικά μέσα. Το πρόγραμμα αυτό ολοκληρώνεται εντός του 2011. Το καλοκαίρι της ίδιας χρονιάς θα λειτουργήσει ξανά το παράρτημα του ΙΜΚ στο Πισκοπιανό Χερσονήσου («Αγροτικό Μουσείο Μενελάου Παρλαμά») με τη προσθήκη νέων εκθεσιακών χώρων και συλλογών.

Οι Συλλογές του ΙΜΚ (Βυζαντινή και Μεταβυζαντινή, Ιστορική, Εθνογραφική και Νομισματική) καλύπτουν την ιστορία και τέχνη 17 αιώνων, από τον 4ο αι. στη Βυζαντινή, Ενετική και Οθωμανική περίοδο, την νεώτερη κρητική ιστορία ως και τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αρχιτεκτονικά ανάγλυφα, γλυπτά, επιγραφές και οικόσημα, κεραμεικά, ψηφιδωτά, βυζαντινές εικόνες, τοιχογραφίες, χειρόγραφα, χάρτες, κοσμήματα και ποικίλα μικροαντικείμενα καθώς και τεκμήρια της νεώτερης ιστορίας παρουσιάζουν ανάγλυφα και διαχρονικά την τέχνη και την ιστορία της Κρήτης. Η Εθνογραφική Συλλογή περιλαμβάνει εξαίρετα δείγματα του λαϊκού πολιτισμού. Χωριστές ενότητες αποτελούν η Συλλογή Νίκου Καζαντζάκη, με χειρόγραφα, προσωπικά αντικείμενα και το γραφείο του στην Antibes, που κληροδοτήθηκαν από τον συγγραφέα προς την ΕΚΙΜ με τη διαθήκη του, καθώς και η Συλλογή Εμμανουήλ Τσουδερού, πρωθυπουργού της εξόριστης ελληνικής κυβέρνησης στην περίοδο της κατοχής.

Εξέχοντα εκθέματα αποτελούν δύο πρώιμοι πίνακες του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου η  Άποψη του Όρους και της Μονής Σινά και η Βάπτιση του Χριστού, οι μοναδικοί στην Κρήτη.

Το πνεύμα λειτουργίας του ΙΜΚ χαρακτηρίζεται από την συνεχή προσπάθεια διάχυσης της γνώσης σε όλα τα ηλικιακά επίπεδα. Στους εκθεσιακούς χώρους, οθόνες αφής και προβολές, πολυμέσα με ποικίλο υποστηρικτικό υλικό περιμένουν τον επισκέπτη, ενώ το μεγάλο ομοίωμα (μακέτα) της πόλης του Ηρακλείου τον 17ο αι. ξεναγεί στα Βενετσιάνικα της μνημεία. Περιοδικές εκθέσεις εναλλάσσονται και συνοδεύονται από επιστημονικά συμπόσια και εκπαιδευτικά προγράμματα. Τα εκπαιδευτικά προγράμματα του ΙΜΚ, σε διαρκή ανανέωση, παρέχονται δωρεάν και προσελκύουν κάθε χρόνο χιλιάδες μαθητές.

Rudo Schwarz 

Ο ζωγράφος Rudo Schwarz, επίστρατος του γερμανικού στρατού, αποβιβάστηκε στην Κρήτη στο τέλος Ιανουαρίου 1943. Από τη στιγμή που πλησιάζει το νησί αρχίζει να αποτυπώνει φωτογραφικά και ζωγραφικά κάθε όψη της άγνωστης για εκείνον γωνιάς της γης όπου τον έχει ρίξει ο πόλεμος. Φεύγοντας για την πρώτη του άδεια στη Γερμανία δεκαέξι μήνες αργότερα έχει στα μπαγκάζια του ένα φωτογραφικό αρχείο 461 φωτογραφιών και το Κρητικό Ημερολόγιο 388 σελίδων με ισάριθμα σκίτσα, ακουαρέλες και παστέλ καθώς και την περιγραφή ενός μεγάλου τμήματος της νήσου και του πολιτισμού της. Διατρέχοντας την Κρήτη με τη ματιά του περιηγητή, καλλιτέχνη και ερασιτέχνη εθνολόγου, ο οπλίτης και ειρηνιστής Rudo Schwarz επικεντρώνεται στην καθημερινή ζωή σε ύπαιθρο και πόλεις, στη λαϊκή αρχιτεκτονική, στα μνημεία και στα τοπία που συναρπάζουν τη ματιά του – και κάποτε αισθάνεται ότι της αντιστέκονται.

Πριν από τρία χρόνια, οι κληρονόμοι του Rudo Schwarz είχαν την ευαισθησία και την ευγένεια να δωρίσουν το Κρητικό Αρχείο του πατέρα τους στην Εταιρία Κρητικών Ιστορικών Μελετών, επιστρέφοντας έτσι το προϊόν μιας εξαιρετικά προσεκτικής ματιάς και εργασίας στον τόπο που στάθηκε η πηγή της.

Η κρητική παραγωγή του Rudo Schwartz, πρωτοπαρουσιάστηκε σε περιοδική έκθεση στο Ιστορικό Μουσείο Κρήτης το 2010. Από το 2009, οι Σελίδες Rudo Schwarz βρίσκονται στον ιστότοπο του Μουσείου (www.historical-museum.gr).