Το Περιφερειακό Κέντρο Προστασίας Φυτών και Ποιοτικού Ελέγχου Ηρακλείου εξέδωσε συνοπτική περιγραφή της εξέλιξης των εχθρών – ασθενειών του αμπελιού στην Κρήτη την καλλιεργητική περίοδο 2019. Για περισσότερες πληροφορίες απευθυνθείτε στο Περιφερειακό Κέντρο Προστασίας Φυτών και Ποιοτικού Ελέγχου Ηρακλείου, κ. Νίκο Μπαγκή, τηλέφωνο 2810282248.

ΚΛΙΜΑΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Θερμοκρασία: Ψυχρότερος ο χειμώνας και πιο δροσερή η άνοιξη σε σχέση με τον κλιματικό μέσο όρο, ελαφρώς θερμότερο του κανονικού αλλά χωρίς ιδιαίτερα υψηλές θερμοκρασίες το καλοκαίρι.

Βροχοπτώσεις: Πολύ υψηλότερο του κανονικού το συνολικό ύψος των βροχοπτώσεων. Ισχυρές και μεγάλης διάρκειας οι βροχές τους χειμερινούς μήνες σε όλο το νησί με καταστροφικές πλημμύρες κυρίως στη δυτική Κρήτη.

Ξηρή περίοδος: Ξεκινά στις αρχές Μαΐου και διαρκεί περίπου 6 μήνες.

ΒΛΑΣΤΗΣΗ

Φαινολογία: Στην ποικιλία σουλτανίνα της παραλιακής ζώνης η βλάστηση ξεκινά στις αρχές Μαρτίου. Είναι οψιμότερη σε σχέση με πέρυσι (12-15 ημ στις παραλιακές περιοχές και 15-20 ημ. στην ενδοχώρα), μια διαφορά που παραμένει μέχρι τα τέλη της άνοιξης. Η άνθηση αρχίζει στις πρωιμότερες περιοχές μετά τα μέσα Μαΐου και αρχές Ιουνίου στις πιο όψιμες. Στη συνέχεια, η εξέλιξη των φαινολογικών σταδίων επιταχύνεται. Τα σταφύλια ωριμάζουν από τέλη Ιουλίου – αρχές Αυγούστου (κατά μέσο όρο 8-12 ημ οψιμότερα σε σχέση με πέρυσι). Σημειώνεται ότι ο ρυθμός αύξησης της βλάστησης ήταν υψηλός λόγω της επάρκειας αποθεμάτων εδαφικής υγρασίας.

ΕΧΘΡΟΙ

1. Ευδεμίδα. Άλλη μια χρονιά με πολύ δύσκολη αντιμετώπιση (όπως και το 2017). Οι πληθυσμιακές εξάρσεις και η έντονη δραστηριότητα του εντόμου σε συνδυασμό με τη ζωηρότητα της βλάστησης ευνόησαν την εμφάνιση σοβαρών προσβολών στα σταφύλια, ιδιαίτερα στα αμπέλια που παραμελήθηκαν οι καλλιεργητικές πρακτικές και η συστηματική αντιμετώπιση. Επειδή υπάρχουν αυξημένες μαρτυρίες αμπελουργών για αποτυχία συστηματικών αντιμετωπίσεων δημιουργούνται υποψίες ανθεκτικότητας σε σκευάσματα. Για το σκοπό αυτό είναι σε εξέλιξη πείραμα διερεύνησης ανθεκτικότητας μέσα από την εμβληματική δράση «οι δρόμοι των αμπελώνων».

2. Τζιτζικάκια. Τα τελευταία χρόνια προβληματίζουν τους αμπελουργούς. Στις πρωιμότερες περιοχές, οι πρώτες μετακινήσεις στα αμπέλια καταγράφονται στα τέλη Απριλίου και τα πρώτα συμπτώματα στα τέλη Μαΐου. Η ζωηρότητα της βλάστησης ευνόησε κατά θέσεις δυναμικές συγκεντρώσεις τους.

3. Μύγα Μεσογείου. Οι χαμηλοί έως μέτριοι πληθυσμοί του εντόμου το καλοκαίρι και οι περιορισμένες προσβολές στα φρούτα – ξενιστές που προηγούνται των σταφυλιών δεν ευνόησαν αξιόλογες εμφανίσεις.

4. Ακάρεα. Σε πολλά αμπέλια και ποικιλίες, για άλλη μια χρονιά παρατηρούνται μάτια που δεν ανοίγουν ή ανοίγουν και δίνουν ασθενική βλάστηση. Σε μεγάλο ποσοστό οφείλεται στη φυλή των ματιών του είδους Colomerus vitis. Η παραπάνω διαπίστωση επιβεβαιώθηκε από το εργαστήριο ακαρεολογίας & γ. ζωολογίας του Μπενακείου Φυτοπαθολογικού Ινστιτούτου. Η συλλογή και αποστολή των δειγμάτων έγινε σε συνεργασία με γεωτεχνικούς του Δικτύου Οινοποιών Κρήτης.

ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ

5. Σύμπλοκο ίσκας. Σταθερή η παρουσία συμπτωμάτων στον αμπελώνα της Κρήτης. Ο υγρός και ψυχρός χειμώνας ευνόησε την εγκατάσταση παθογόνων στις τομές κλαδέματος. Το καλοκαίρι ήταν μειωμένη η εμφάνιση συμπτωμάτων σε σχέση με το 2018 λόγω της μικρότερης υδατικής καταπόνησης.

 6. Φόμοψη. Πολύ ευνοϊκή χρονιά λόγω των βροχών στα κρίσιμα βλαστικά στάδια. Στα αμπέλια με ιστορικό παρουσίας του μύκητα, είχε έντονη διασπορά. Τα πρώτα συμπτώματα στους βλαστούς και στα φύλλα εμφανίστηκαν το τελευταίο δεκαήμερο του Απριλίου. Σε αυτά τα αμπέλια χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή κατά τα χειμερινά κλαδέματα (αφαίρεση προσβεβλημένων κληματίδων).

7. Ωίδιο. Μετά το πρώτο δεκαήμερο του Απριλίου παρατηρήθηκαν τα πρώτα συμπτώματα (βλαστοί - σημαίες) και μέσα στο πρώτο δεκαήμερο του Μαΐου οι δευτερογενείς μολύνσεις. Η εξέλιξή του ήταν σχετικά περιορισμένη μέχρι τα τέλη Απριλίου. Τους μήνες Μάιο και Ιούνιο (κρίσιμα στάδια άνθησης – καρπόδεσης – ανάπτυξης ρωγών) οι καιρικές συνθήκες ευνόησαν την ανάπτυξη του μύκητα αυξάνοντας τα μολύσματα και τις νέες μολύνσεις με διαδοχικούς και σύντομους κύκλους.

8. Περονόσπορος. Χρονιά με ιδιαίτερα προβλήματα. Οι ισχυρές βροχές και διυγράνσεις στα τέλη Μαρτίου – αρχές Απριλίου, παρότι βρήκαν τα περισσότερα αμπέλια σε πρώιμα βλαστικά στάδια εγκατέστησαν την ασθένεια σε πολλές θέσεις, οι οποίες αρχικά δεν έγιναν αντιληπτές. Οι δροσιές του Απριλίου συντήρησαν τοπικά τα μολύσματα και η βροχή της Πρωτομαγιάς παρά το χαμηλό ύψος της (1-5 mm) αποδείχτηκε ιδιαίτερα μολυσματική εξαπλώνοντας σοβαρά την ασθένεια. Από το πρώτο δεκαήμερο του Μαΐου τα συμπτώματα έγιναν εύκολα αντιληπτά σε πολλές περιοχές του νησιού. Στη συνέχεια δροσιές και τοπικές βροχές ευνόησαν τοπικά την επέκταση και την εκδήλωση εστιακών επιδημιών.

9. Σήψεις σταφυλιών (Όξινη σήψη, Βοτρύτης κλπ). Οι προσβολές από την ευδεμίδα δημιούργησαν υπόβαθρο για την ανάπτυξή τους όμως οι σχετικά ξηροθερμικές συνθήκες που επικράτησαν κατά την ωρίμαση απέτρεψαν τις ανεξέλεγκτες ζημιές στα σταφύλια.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Ήταν μια πολύ δύσκολη χρονιά από άποψη φυτοπροστασίας. Ευδεμίδα, ωίδιο και περονόσπορος προκάλεσαν σοβαρά προβλήματα. Οι αμπελουργοί χρειάστηκε να καταβάλλουν μεγάλες προσπάθειες για να περιορίσουν τις ζημιές και να διατηρήσουν την ποιότητα των σταφυλιών με αποτέλεσμα το κόστος παραγωγής να επιβαρυνθεί σημαντικά.

Επισυνάπτεται, η σύνοψη για την καλλιεργητική περίοδο 2019 του Περιφερειακού Κέντρου Προστασίας Φυτών και Ποιοτικού Ελέγχου Ηρακλείου με διαγράμματα, βροχομετρικά στοιχεία, κ.α.