Το Περιφερειακό Κέντρο Προστασίας Φυτών και Ποιοτικού Ελέγχου του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων εξέδωσε γεωργική προειδοποίηση η οποία αναφέρεται στους εχθρούς και τις ασθένειες που απειλούν ή προσβάλλουν τα ελαιόδενδρα την περίοδο που διανύουμε, καθώς και τους τρόπους αντιμετώπισης τους. Για περισσότερες πληροφορίες απευθυνθείτε στο Περιφερειακό Κέντρο Προστασίας Φυτών και Ποιοτικού Ελέγχου Ηρακλείου, τηλέφωνο 2810282248, κα Μαρία Ροδιτάκη.

Βλαστικά στάδια ελιάς στην Ποικιλία Κορωνέϊκη

Στους ελαιώνες των παραλιακών και πρώιμων περιοχών παρατηρούνται τα πρώτα ζεύγη νέων φύλλων και το στάδιο του σχηματισμού των ανθοταξιών. Στις μεσοπρώιμες περιοχές σταδιακά ανοίγουν οι οφθαλμοί και διαμορφώνονται οι ανθοταξίες.

ΚΥΚΛΟΚΟΝΙΟ : (Spilocaea oleaginea )

Διαπιστώσεις:

Μυκητολογική ασθένεια που προκαλεί κυρίως φυλλόπτωση και εξασθένιση των ελαιοδέντρων. Μέτριες θερμοκρασίες 16-20οC σε συνδυασμό με βροχερό ή πολύ υγρό καιρό ευνοούν νέες ανοιξιάτικες μολύνσεις που εκδηλώνονται με την εμφάνιση χαρακτηριστικών καστανών κυκλικών κηλίδων στην πάνω επιφάνεια των φύλλων, γνωστές και ως «μάτια παγωνιού». Οι κηλιδώσεις εξελίσσονται σε ξηράνσεις και αποφύλλωση συχνότερα των κλαδιών που βρίσκονται χαμηλά στις ποδιές. Μολύνσεις παρατηρούνται σε μεγαλύτερη ένταση σε περιοχές αυξημένης υγρασίας ιδιαίτερα μετά από ανοιξιάτικες βροχοπτώσεις.

Ευπαθείς ποικιλίες: Θρουμπολιά, Τσουνάτη, Άμφισσας, Καλαμών.

Η Κορωνέικη (ψιλολιά) παρουσιάζει σχετική αντοχή στην ασθένεια.

Οδηγίες:

Η αντιμετώπιση του κυκλοκονίου βασίζεται σε προληπτικά μέτρα:

• Επιλογή λιγότερο ευαίσθητων ποικιλιών και αποφυγή πυκνής φύτευσης κατά την εγκατάστασή νέων ελαιώνων σε περιοχές πεδινές, υγρές και κακώς αεριζόμενες.

• Περιορισμός της υγρασίας του φυλλώματος με κατάλληλο και συστηματικό κλάδεμα που εξασφαλίζει καλό αερισμό και φωτισμό.

• Ισορροπημένες αρδεύσεις και λιπάνσεις.

• Σε περιοχές με υψηλή υγρασία συστήνεται προληπτικός ψεκασμός σε ελαιώνες ευπαθών ποικιλιών για την προστασία της νέας βλάστησης (ακραία νεαρή βλάστηση 2 έως 5 εκ.) με χαλκούχα και άλλα εγκεκριμένα μυκητοκτόνα.

Σύσταση:

Αποφύγετε αυστηρά τις επεμβάσεις με χαλκούς κατά την άνθιση. Οι χαλκοί μπορούν να χρησιμοποιηθούν μέχρι το κρόκιασμα των ανθέων, λίγο πριν την άνθιση. Αν υπάρξει ανάγκη πρέπει να χρησιμοποιηθεί μη χαλκούχο μυκητοκτόνο.

ΚΕΡΚΟΣΠΟΡΑ : (Pseudocercospora cladosporioides)

Σημαντική μυκητολογική ασθένεια που προκαλεί πρόωρη φυλλόπτωση. Χαρακτηριστικό σύμπτωμα της ασθένειας είναι η εμφάνιση γκρίζου μεταχρωματισμού μόνο στην κάτω επιφάνεια των παλαιότερων φύλλων που μακροσκοπικά μοιάζει με την καπνιά αλλά δεν παρατηρείται σε άλλα σημεία. Στην επάνω επιφάνεια των φύλλων σχηματίζονται ακανόνιστες χλωρωτικές ή κίτρινες κηλιδώσεις που αργότερα νεκρώνονται και προκαλείται έντονη πρόωρη φυλλόπωση το καλοκαίρι. Στους άωρους καρπούς προκαλεί καστανές κηλίδες, ελαφρά βυθισμένες ενώ στους ώριμους η συνένωση των γειτονικών κηλίδων προκαλεί σήψη.

Οδηγίες:

• Αραιή φύτευση και κατάλληλο κλάδεμα συμβάλουν στον περιορισμό εμφάνισης της ασθένειας.

• Συστήνεται προληπτική επέμβαση για την προστασία της νέας βλάστησης (2 - 5 εκ.) από νέες ανοιξιάτικες προσβολές με χαλκούχα και άλλα εγκεκριμένα μυκητοκτόνα που έχουν ταυτόχρονη δράση και κατά του κυκλοκονίου.

• Μεγαλύτερη ανάγκη προστασίας έχουν οι προσβεβλημένοι ελαιώνες για να αποφευχθεί η μόλυνση της νεαρής βλάστησης από το μόλυσμα που βρίσκεται ήδη στο παλαιότερο φύλλωμα.

ΠΥΡΗΝΟΤΡΗΤΗΣ : Prays oleae

Οι προνύμφες που διαχείμασαν στα φύλλα συμπληρώνουν την ανάπτυξή τους τρεφόμενες από την ακραία τρυφερή βλάστηση και τις ανθοταξίες.

Οδηγίες:

Οι προσβολές της φυλλόβιας γενιάς αυτή την περίοδο δεν είναι αξιόλογες και δεν δικαιολογούν καμία επέμβαση.

ΚΑΛΟΚΟΡΗ: Calocoris trivialis

Έντομο πολυφάγο (βρωμούσα) που προσβάλει την ελιά περιστασιακά και τοπικά και προκαλεί καταστροφή μέρους ή ολόκληρης ανθοταξίας. Τα κρίσιμα βλαστικά στάδια που μπορεί να προσβάλει τις ανθοταξίες είναι από την ανάπτυξη τους μέχρι το κρόκιασμα των ανθέων, λίγο πριν την άνθιση.

Διαπιστώσεις:

Νύμφες και ενήλικα του εντόμου έχουν χαρακτηριστικό ανοικτό πράσινο χρώμα και διαβιούν αυτή την περίοδο στα ζιζάνια κάτω από τα ελαιόδεντρα (διανόχορτο, περδικούλι, τσουκνίδα, ζοχός, βρούβα). Η αυτοφυής αυτή βλάστηση δίνει άφθονη τροφή στο έντομο.

Οδηγίες:

− Συστήνεται μη απομάκρυνση της αυτοφιούς βλάστησης μέσα από τους ελαιώνες τουλάχιστον μέχρι το κρόκιασμα των ανθοταξιών ανάλογα με την πρωιμότητα της κάθε περιοχής. Όσο καθυστερεί η μετακίνηση του εντόμου προς αναζήτηση τροφής τόσο περιορίζεται η πιθανότητα ζημιάς στην ανθοφορία της ελιάς. Εάν χρειαστεί να επέμβετε στα ζιζάνια νωρίτερα μπορείτε να αφήσετε διάσπαρτα ακαλλιέργητες ζώνες μέσα ή στα περιθώρια του ελαιώνα.

− Έλεγχος πυκνότητας του εντόμου: Πρόκειται για ένα μέτρο ελέγχου του πληθυσμού πάνω στο ελαιόδεντρο που καθορίζει εάν μπορεί να προκαλέσει οικονομική ζημιά στην παραγωγή. Με την εμφάνιση των ανθοταξιών πρέπει να ελέγχετε τακτικά τα νεαρά κλαδιά τινάζοντας τα πάνω σε λευκό υποδοχέα.

Συστήνεται χημική αντιμετώπιση μόνο όταν η ανθοφορία είναι μικρή και παρατηρηθούν 6–7 έντομα ανά κλαδί μήκους 50–60 εκ.

Σύσταση:

Μην προβαίνετε σε προληπτικούς ψεκασμούς χωρίς να έχετε ελέγξει την πυκνότητα του εντόμου επάνω στα ελαιόδεντρα. Εκτεταμένοι προληπτικοί ψεκασμοί είναι αδικαιολόγητοι και καταστρεπτικοί για το περιβάλλον.

ΑΚΑΡΕΑ (Eriophyidae)

Διαπιστώσεις:

Οι ήπιες καιρικές συνθήκες της προηγούμενης χρονιάς και η παρατεταμένη καλοκαιρία του φθινοπώρου υπήρξαν εξαιρετικά ευνοϊκές για την ανάπτυξη επιζήμιων πληθυσμών και προσβολών από τα ακάρεα E r i o p h y i d a e (Eriophyes oleae, Aceria oleae).

Συμπτώματα:

Τα συμπτώματα της προσβολής στο παλιό φύλλωμα είναι καστανές ανάγλυφες κηλίδες (παραμορφώσεις) στην κάτω επιφάνεια των φύλλων και χλωρώσεις (κιτρινίσματα) στην επάνω επιφάνεια αντίστοιχα.

 Διαπιστώσεις:

Στις νεαρές ανθοταξίες και στα νέα φύλλα τα ακάρεα παρουσιάζουν έντονη τροφική δραστηριότητα. Το βλαστικό στάδιο του σχηματισμού και της ανάπτυξης των ανθοταξιών συμπίπτει με τη μέγιστη πληθυσμιακή πυκνότητα E r i o p h y i d a e. Αργότερα θα μεταναστεύσουν διαδοχικά στα αναπτυγμένα άνθη και στους νεαρούς καρπούς και μπορεί σε έντονες προσβολές να προκαλέσουν ανθόπτωση ή καρπόπτωση. Στα νεαρά ελαιόδεντρα οι προσβολές στους οφθαλμούς προκαλούν εκτεταμένες ζημιές, μέχρι ανάσχεση της βλαστικής ανάπτυξης.

Οδηγίες:

• Συστήνεται προληπτικός ψεκασμός όταν η νεαρή βλάστηση έχει μήκος 6–8 εκ. (3 έως 4 ζεύγη νέων φύλλων).

• Μεγαλύτερη ανάγκη προστασίας έχουν τα νεαρά δέντρα σε νέους ελαιώνες και στα φυτώρια, τα αυστηρά κλαδεμένα και τα ποτιστικά ελαιόδεντρα που έχουν πλούσια τρυφερή βλάστηση. Σε περιπτώσεις έντονων προσβολών πρέπει η επέμβαση να επαναληφθεί αμέσως μετά την πτώση των πετάλων.