Το Περιφερειακό Κέντρο Προστασίας Φυτών και Ποιοτικού Ελέγχου του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων εξέδωσε γεωργική προειδοποίηση η οποία αναφέρεται στους εχθρούς και τις ασθένειες που απειλούν ή προσβάλλουν τα ελαιόδενδρα την περίοδο που διανύουμε, καθώς και τους τρόπους αντιμετώπισης τους. Για περισσότερες πληροφορίες απευθυνθείτε στο Περιφερειακό Κέντρο Προστασίας Φυτών και Ποιοτικού Ελέγχου Ηρακλείου, κα Μαρία Ζ. Ροδιτάκη, τηλέφωνο 2810224948.

Η νέα βλάστηση στην ελιά έχει ξεκινήσει. Στις παραλιακές και στις πρώιμες περιοχές σχηματίζονται τα πρώτα ζεύγη φύλλων και σταδιακά επιμηκύνονται οι ανθοφόροι οφθαλμοί σχηματίζοντας τις ανθοταξίες (στάδια Β και C). Στις μεσοπρώιμες περιοχές ξεκινάει η έκπτυξη των οφθαλμών (στάδιο Β). Στους περισσότερους ελαιώνες παρουσιάζεται εμφανής εξασθένιση των δέντρων και σχετική ανομοιομορφία στο δυναμικό της νέας βλάστησης.

ΚΕΡΚΟΣΠΟΡΑ (Pseudocercospora cladosporioides) ΚΑΙ ΚΥΚΛΟΚΟΝΙΟ (Spilocaea oleaginea)

Μυκητολογικές ασθένειες που προκαλούν αποφύλλωση και εξασθένιση των προσβεβλημένων ελαιοδέντρων. Έντονες μολύνσεις με προσβολές στους καρπούς, υποβαθμίζουν την ποιότητα του ελαιολάδου και μειώνουν την παραγωγή.

− Χαρακτηριστικό σύμπτωμα του κυκλοκονίου είναι ο σχηματισμός καστανών κυκλικών κηλίδων, γνωστές ως “μάτια παγωνιού” στην επάνω επιφάνεια των φύλλων. Προσβάλλονται κυρίως τα παλιότερα φύλλα, χαμηλά στις ποδιές.

− Η κερκόσπορα εμφανίζει περιοχές με σκούρο μεταχρωματισμό μόνο στην κάτω επιφάνεια των παλαιότερων φύλλων. Αντίστοιχα στην επάνω επιφάνεια των προσβεβλημένων φύλλων, κίτρινες ακανόνιστες κηλίδες εξελίσσονται σε ξηράνσεις και τα φύλλα πέφτουν.

Διαπιστώσεις:

Η σοβαρότητα των συμπτωμάτων σχετίζεται με την επικράτηση υγρών καιρικών συνθηκών όπως συμβαίνει αυτές τις ημέρες, με συνεχείς βροχοπτώσεις. Υψηλή σχετική υγρασία και ανοιξιάτικες βροχές ευνοούν νέες μολύνσεις. Τελευταία διαπιστώνεται επέκταση των μολύνσεων και σε περιοχές που δεν είναι τόσο ευνοϊκό το μικροκλίμα. Ε̟ίσης η ποικιλία Κορωνέικη (ψιλολιά) που μέχρι σήμερα θεωρούνταν σχετικά ανθεκτική, αποδεικνύεται ευαίσθητη.

Ευπαθείς ποικιλίες: Θρουμπολιά, Άμφισσας, Τσουνάτη, Καλαμών.

Οδηγίες:

• Αραιή φύτευση και κατάλληλο κλάδεμα συμβάλλουν στην αντιμετώπιση των ασθενειών.

• 
  Άμεσα κάνετε έλεγχο για την ύπαρξη χαρακτηριστικών συμπτωμάτων στα ελαιόδεντρα.

• Σε πρώιμες περιοχές κυρίως αλλά και σε μεσοπρώιμες που οι ελιές βρίσκονται στο ξεκίνημα της νέας βλάστησης, όπου διαπιστώνετε προσβεβλημένο παλαιό φύλλωμα και αποφύλλωση συστήνεται προληπτικός ψεκασμός με χαλκούχα και άλλα εγκεκριμένα μυκητοκτόνα. Σκοπός είναι η προστασία της νέας βλάστησης όταν βρίσκεται στα 2-5εκ.

Φάρμακα:

Χαλκούχα μυκητοκτόνα, difenoconazole, dodine, trifloxystrobin, tebuconazole+trifloxystrobin, kresoxim-methyl, pyraclostrobin μόνο επιτραπέζιες, macnozeb εκτός ποικιλιών Κορωνέικη
 και Καλαμών.

Προσοχή:Αποφύγετε αυστηρά τη χρήση χαλκού κατά την άνθιση.

ΚΑΛΟΚΟΡΗ: (Calocoris trivialis)

Έντομο πολυφάγο, περιστασιακά και κατά τόπους ζημιώνει τις ανθοταξίες της ελιάς. Αυτή την περίοδο βρίσκεται στον χλοοτάπητα των ελαιώνων όπου τρέφεται από τα άνθη των ζιζανίων (διανόχορτο, περδικούλι, τσουκνίδα, βρούβα, κ.α.) συνήθως χωρίς να προκαλεί ζημιές οικονομικής σημασίας στα ελαιόδεντρα.

Διαπιστώσεις:

Στα κρίσιμα βλαστικά στάδια ευπάθειας της ελιάς, που είναι από την ανάπτυξη των ανθοφόρων οφθαλμών μέχρι το κρόκιασμα (στάδια C, D και Ε) η καλόκορη μπορεί να ζημιώσει την παραγωγή καταστρέφοντας μέρος ή ολόκληρη την ανθοταξία.

Οδηγίες:

• Κατά τη διάρκεια των ευαίσθητων βλαστικών σταδίων της ελιάς, προληπτικά μην καταστρέφετε τα ζιζάνια στους ελαιώνες, τουλάχιστον μέχρι την έναρξη της άνθισης (στάδιο Ε).

• 
  Ελέγχετε τακτικά τα δέντρα τινάζοντας σε λευκό χαρτί κλαδιά με ανθοταξίες. Χημική αντιμετώ̟ιση συνιστάται μόνο όταν η ανθοφορία είναι χαμηλή και υπάρχει σημαντικός αριθμός εντόμων (6–7 έντομα ανά κλαδί μήκους 50 – 60 εκ).

Φάρμακα: Βeta-cyfluthrin, πριν την ανθοφορία.

ΑΚΑ Ρ Ε Α: (Eriophyidae)

Τα τελευταία χρόνια παρατηρούνται συχνά σε όλες τις περιοχές, περιπτώσεις σοβαρών προσβολών στη νεαρή βλάστηση σε δέντρα κυρίως μικρής ηλικίας, τα οποία αργά το φθινόπωρο καταλήγουν σε εξασθένιση λόγω μεγάλης απώλειας φυλλώματος.

Διαπιστώσεις:

Η χρονιά που πέρασε είχε πολύ ευνοϊκές καιρικές συνθήκες για την ανάπτυξη πυκνών επιζήμιων πληθυσμών ακόμα και σε δέντρα μεγάλης ηλικίας, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια του φθινόπωρου που υπήρξε παρατεταμένη καλοκαιρία. Έντονες προσβολές αναγνωρίζονται με τη μορφή καστανών ανάγλυφων περιοχών παραμορφώσεις) στην κάτω επιφάνεια του παλαιού φυλλώματος και χλωρώσεων (κιτρίνισμα) αντίστοιχα στην επάνω επιφάνεια.

Την εποχή αυτή τα ακάρεα Eriophyidae (Eriophyes oleae, Aceria oleae) κινούνται προς τους οφθαλμούς και τα νέα φύλλα. Αργότερα θα μεταναστεύσουν διαδοχικά στα άνθη και στους νεαρούς καρπούς.

Οδηγίες:

• Συστήνεται προληπτικός ψεκασμός όταν η νέα βλάστηση έχει μήκος 6 - 8 εκ. (3-4 ζεύγη φύλλων, στάδιο C ) και επανάληψη λίγο πριν την άνθηση, στο κρόκιασμα (στάδιο Ε).

• Μεγαλύτερη ανάγκη προστασίας έχουν τα νεαρά δέντρα στις νέες φυτείες, στα φυτώρια καθώς και τα αυστηρά κλαδεμένα δέντρα που κινδυνεύουν περισσότερο γιατί διαθέτουν τρυφερή βλάστηση.

Φάρμακα: Βρέξιμο θειάφι, παραφινικά λάδια, buprofezin, abamectin.

ΠΥΡΗΝΟΤΡΥΤΗΣ : (Prays oleae)

Οι προνύμφες της διαχειμάζουσας φυλλοφάγου γενιάς του πυρηνοτρήτη συμπληρώνουν την ανάπτυξή τους τρεφόμενες από την ακραία τρυφερή βλάστηση και τις μικρές ανθοταξίες. Οι ζημιές που προκαλούν αυτή την περίοδο είναι περιορισμένες και δεν δικαιολογούν επεμβάσεις.

ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

• Χρησιμοποιείτε μόνο φυτοπροστατευτικά σκευάσματα εγκεκριμένα για την καλλιέργεια. Διαβάζετε προσεκτικά τις οδηγίες στις ετικέτες των σκευασμάτων και φροντίζετε να τηρούνται αυστηρά για να αποφύγετε κινδύνους για την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον.

• Μη ψεκάζετε όταν οι καιρικές συνθήκες δεν ευνοούν τους ψεκασμούς, πχ. με παρουσία ανέμου.

• Οι επεμβάσεις με χαλκούχα μυκητοκτόνα συνιστούν προληπτική αντιμετώπιση και έχουν δράση προστατευτική. Παρακολουθώντας τα δελτία καιρού, φροντίζετε ο ψεκασμός να μην αποπλυθεί από βροχή, αλλιώς θα πρέπει να επαναληφθεί.