Οι συγκρούσεις στο λιμάνι | Η εξουδετέρωση των αλεξιπτωτιστών στη δυτική πλευρά του λιμανιού, 21 Μαΐου 1941

The clashes at the port | The paratroopers are neutralized on the west side of the port, 21st May 1941

Βυθισμένα ιστιοφόρα στο λιμάνι του Ηρακλείου. Διακρίνεται στο βάθος η προβλήτα που είχε κατασκευαστεί στη θέση του Μικρού Κούλε και ένας από τους γερανούς των λιμενικών έργων

Sunken sailboats in Heraklion harbour. The jetty built in place of the Small Koules (fortress) and one of the port construction cranes are visible in the background

Την Τετάρτη 21 Μαΐου ομάδα αλεξιπτωτιστών πλησίασε στο λιμάνι της πόλης από τα δυτικά και οχυρώθηκε στον λιμενοβραχίονα, κοντά στο παλιό βενετσιάνικο οχυρό (Κούλες) και στις δημόσιες τουαλέτες που βρίσκονται στη βόρεια πλευρά της παραλιακής οδού. Στις ελληνικές δυνάμεις που πολέμησαν εκεί, υπηρετούσε και ο έφεδρος ανθυπολοχαγός Λευτέρης Μαλαγαρδής.

Ο θάνατος του υπολοχαγού Μαρινέλη

«Ύστερα από τη μάχη του λιμανιού και την εξόντωση των αλεξιπτωτιστών του λιμενοβραχίονα, και ενώ εγώ με ένα μέρος των ανδρών μου… πολιορκούσα το σπίτι Κωνσταντινίδη, βγήκε από το φρούριο (Κούλε) ο έφεδρος Υπολοχαγός Ι. Μαρινέλης μαζί με δυο στρατιώτες και έφτασε στα ουρητήρια [όπου σήμερα βρίσκονται οι δημόσιες τουαλέτες]...

Στην προσπάθεια του να εξοντώσει τους Γερμανούς που είχαν απομείνει ζωντανοί μέσα στα ουρητήρια, και ενώ βρισκόταν μπροστά στην είσοδό τους, πυροβολήθηκε από μέσα και τραυματίστηκε θανάσιμα. Αμέσως έτρεξαν οι πολιορκητές και πήραν τον τραυματισμένο αξιωματικό, που ενώ τον μετέφεραν στο νοσοκομείο, πέθανε. Ταυτόχρονα άλλοι ώρμησαν στα ουρητήρια και με πυρά ομαδόν, σκότωσαν όσους από τους αλεξιπτωτιστές ζούσαν ακόμα, ανάμεσα στα πτώματα των άλλων συντρόφων τους.»

Λευτέρης Π. Μαλαγαρδής, «Αρμαγεδδών», Κρητική Εστία, Αθήνα 1982

On Wednesday 21st May, a group of paratroopers approached the city port from the west and took up position on the mole near the old Venetian fortress (Koules), and in the public toilets on the north side of the shore road. Reserve Second Lieutenant Lefteris Malagardis was serving among the Greek forces that fought there.

The death of Lieutenant Marinelis

“After the battle at the port was over and the paratroopers on the mole had been eliminated, while I and some of my men… were laying siege to Konstantinidis’ house, Reserve Lieutenant I. Marinelis came out of the Koules fortress with two soldiers and reached the public toilets.

In his attempt to eliminate the Germans still alive in the toilets, while at the entrance he was shot from inside and mortally wounded. The besiegers immediately ran over and took the wounded officer, who died while being transported to hospital. At the same time, other men stormed the toilet block with their guns blazing and killed any of the paratroopers still alive among the corpses of their comrades.”

Lefteris P. Malagardis, “Armageddon”, Kritiki Estia, Athens 1982

Ιωάννης Μαρινέλης (1896-1941)

Ο υπολοχαγός Ιωάννης Μαρινέλης, γεννήθηκε στο νησί της Λέσβου τον Φεβρουάριο του 1896 και εντάχθηκε εθελοντικά στον ελληνικό στρατό το 1913, λαμβάνοντας μέρος στους Βαλκανικούς Πολέμους, τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο και τη Μικρασιατική Εκστρατεία, όπου τραυματίστηκε πολλές φορές και έλαβε διάφορες διακρίσεις και βραβεία. Κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, πολέμησε στο αλβανικό μέτωπο κατά την επίθεση των Ιταλών, όπου τραυματίστηκε και στάλθηκε στην Κρήτη για ανάρρωση. Τον Μάιο του 1941, όταν οι Γερμανοί εισέβαλλαν στην πόλη του Ηρακλείου, ανέλαβε τη διοίκηση μιας ομάδας που υπερασπιζόταν το λιμάνι. Σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια της μάχης, ενώ παραμένει ασαφές αν ο θάνατός του οφειλόταν στην προσπάθεια του να πείσει μια ομάδα Γερμανών, που είχαν αποκλειστεί στην περιοχή, να παραδοθούν. Ετάφη προσωρινά μαζί με άλλους, στο προαύλιο του Αγίου Τίτου.

Ioannis Marinelis (1896-1941) 

Lieutenant Ioannis Marinelis was born on the island of Lesbos in February 1896 and voluntarily enlisted in the Greek army in 1913, fighting in the Balkan Wars, World War I and the Asia Minor Campaign, in which he was wounded numerous times and won various distinctions and awards. In World War II he fought against the Italians on the Albanian front, where he was wounded and sent to Crete to recuperate. In May 1941, when the Germans invaded the city of Heraklion, he assumed command of a team defending the port. He was killed in the course of the battle; it remains unclear whether his death was due to an attempt by him to persuade a group of Germans who had been cut off in the area to surrender. He was temporarily buried along with others in Agios Titos churchyard.

Το δυτικό τμήμα του λιμανιού: 1. Το σημείο της προβλήτας όπου καθηλώθηκαν οι αλεξιπτωτιστές, 2. Οι δημόσιες τουαλέτες, όπου σκοτώθηκε ο υπολοχαγός Μαρινέλης, 3. Το ξενοδοχείο Γαλλία και δίπλα του το ξενοδοχείο Μίνως [Yannis Prekatsounakis, Crete. The Battle for Heraklion 1941, Helion & Company Limited, 2016]

The western section of the port: 1. The point on the mole where the paratroopers were pinned down, 2. The public toilets, where Lieutenant Marinelis was killed, 3. The Gallia Hotel, with the Minos Hotel next to it [Yannis Prekatsounakis, Crete. The Battle for Heraklion 1941, Helion & Company Limited, 2016]